ºÚÁϳԹÏÍø

Ano ang syphilis?

Ang syphilis ay isang lubos na nakakahawang sexually transmissible infection (STI) na sanhi ng bakteryang Treponema pallidum. Maaaring gamutin at pagalingin ang Syphilis sa pamamagitan ng antibayotiko. Kung hindi gagamutin, ang syphilis ay maaaring magdulot ng malulubhang problema sa kalusugan.

Paano kumakalat ang syphilis?

Ang syphilis ay kumakalat:

• sa pamamagitan ng hindi protektadong vaginal, anal, o oral sex (nang walang condom o dental dam) sa isang taong may impeksyon
• mula sa ina tungo sa kaniyang sanggol sa panahon ng pagbubuntis o panganganak (ito ay kilala bilang 'congenital syphilis')
• sa pamamagitan ng balat-sa-balat na contact(skin-to-skin contact), sa bihirang mga kaso.

Ano ang mga sintomas ng syphilis?

Kung minsan, ang mga taong may syphilis ay walang sintomas. Nangangahulugan ito na maaaring hindi alam ng mga tao na mayroon sila nito maliban kung magpapasuri sila ng dugo. May tatlong yugto ng impeksyon na kilala bilang primary, secondary at tertiary syphilis. 

Ang bawat yugto ng impeksyon ay may iba't ibang sintomas.

Kabilang sa mga karaniwang sintomas ang:

• sugat o ulser sa mga bahagi ng ari, puwit, cervix o bibig, na kilala bilang "chancre". Ang sugat, karaniwang lumilitaw mga 3 linggo pagkatapos ng impeksyon, ngunit maaaring mula 10 araw hanggang 3 buwan.
• singaw sa balat
• mga sugat sa balat
• namamagang mga lymph gland
• lagnat
• baha-bahaging pagkalagas ng buhok
• pananakit ng kalamnan at kasukasuan
• sakit ng ulo
• pagkapagod
• maaaring magkaroon ng tila-kulugong bukol sa singit, bahagi ng puwit, kilikili o sulok ng bibig.

Kung hindi gagamutin, ang impeksyon ay maaaring maging banta sa buhay. Maaari itong kumalat sa utak, nerbiyo, mata, puso, mga daluyan ng dugo, spinal cord, atay, mga buto, at mga kasukasuan. Ang yugtong ito, ay kilala bilang tertiary syphilis.

Neurosyphilis at ocular syphilis

Ang syphilis ay maaaring kumalat sa nervous system (utak, spinal cord at mga nerbiyo) sa anumang yugto ng impeksyon. Ito ay tinatawag na neurosyphilis. Maaaring kabilang sa mga sintomas ang sakit ng ulo, pagbabago sa pag-uugali, kahirapang mag-koordina sa mga paggalaw ng kalamnan, paralisis, pamamanhid, at dementia.

Ang syphilis ay maaaring kumalat sa mata sa anumang yugto ng impeksyon (ito ay tinatawag na ocular syphilis). Maaaring kabilang sa mga sintomas ang pagkawala ng paningin, malabong paningin, pananakit ng mata, pamumula ng mata o kahit permanenteng pagkabulag.

Sino ang pinaka-nanganganib mahawahan ng syphilis?

Lahat ng mga taong aktibo sa pakikipagtalik ay nanganganib na mahawahan. Ang mga taong may pinakamataas na panganib na mahawaan ng syphilis ay ang:

• mga taong nakikipagtalik nang walang proteksyon sa isang taong may syphilis
• mga taong may maraming mga katalik
• mga bakla, bisexual, at iba pang lalaki na nakikipagtalik sa mga lalaki
• mga babaing sexual partner ng mga lalaki na nakikipagtalik sa mga lalaki
• mga taong Aborihinal at Torres Strait Islander
• mga sanggol ng mga ina na ang kanilang syphilis ay hindi nasuri at nagamot nang tama sa panahon ng pagbubuntis
• mga taong gumagamit ng droga, lalo na kung methamphetamine at mga itinuturok na droga
• mga taong dati nang nadiyagnos na may syphilis.

Paano ko mapoprotektahan ang aking sarili laban sa syphilis?

Ang impeksyon sa syphilis ay maiiwasan sa pamamagitan ng:

• laging paggamit ng condom, dental dam at water-based na pampadulas para sa vaginal, anal at oral sex (kung may singaw sa balat, maaaring hindi maging 100% na epektibo ang condom ngunit maaaring mabawasan ang iyong panganib)
• hindi pakikipagtalik sa isang taong may ulser o sugat sa kanilang ari
• hindi paggawa ng sekswal na aktibidad sa isang taong nadiyagnos na may syphilis hanggang 7 araw makaraang matapos ang kanyang paggamot at ganap na nawala ang mga sintomas.

Ang hindi ginamot na syphilis ay maaaring maging napakalubha. Ang mga regular na pagsusuri sa STI sa iyong doktor (kabilang ang blood test para sa syphilis) ay makakatulong na matukoy at magamot nang maaga ang syphilis.

Syphilis sa pagbubuntis

Ang mga buntis ay dapat magpasuri para sa syphilis:

• sa unang 12 linggo ng pagbubuntis o sa unang antenatal na pagpapatingin
• at ulitin sa 26-28 na linggo.
• at ulitin sa 36 na linggo at sa panganganak kung mas mataas ang panganib ng impeksyon.

Ang paggamot sa syphilis ay ligtas. Kung ginagamot ang syphilis sa maagang yugto ng pagbubuntis, napakabisa nito sa pagpigil sa syphilis sa mga hindi pa isinisilang na sanggol. Kung mas maagang gagamutin ang impeksyon, mas mababa ang panganib na maapektuhan ng syphilis ang sanggol.

Kung ang isang buntis ay may syphilis, ang impeksyon ay maaaring maipasa sa hindi pa isinisilang na sanggol (ito ay tinatawag na congenital syphilis). Ang isang nahawahang fetus ay maaaring mamatay sa sinapupunan (stillbirth), o ang sanggol ay maaaring ipanganak nang maaga at may mga abnormalidad nang ipanganak. Ang mga sanggol na ipinanganak na may congenital syphilis ay maaaring may mga butong may depekto, malubhang anemia (mababang bilang ng dugo), namamagang atay o pali (spleen), paninilaw ng balat o mga mata (jaundice), mga problema sa utak at nerbiyo tulad ng pagkabulag at pagkabingi, impeksyon sa takip ng utak (meningitis) o mga singaw sa balat. Kung hindi gagamutin ang mga sanggol na ito, maaaring maantala ang kanilang pag-unlad, magkaroon ng mga seizure, o mamatay.

Paano nadidiyagnos ang syphilis?

Ang syphilis ay nadidiyagnos sa pamamagitan ng pagsusuri sa laboratoryo ng iyong doktor o nars. Ang pagsusuri para sa syphilis ay maaaring kolektahin mula sa:

• blood test o
• swab ng ulser o sugat.

Ang sample ay ipapadala pagkatapos sa isang laboratoryo para masuri. Kasalukuyang walang maaasahang mga self-test na inaprubahang gamitin sa Australya.

Kung mayroon kang ulser o sugat, inirerekumenda na magpa-swab sa ulser o sugat. Ito ay dahil maaaring mas tumagal bago lumabas ang mga positibong resulta sa mga blood test. Dahil dito, ang iyong doktor o nars ay maaaring magrekomenda ng muling pagsusuri sa 12 linggo pagkatapos ng kamakailang pagkalantad.

Tumawag sa ³ó±ð²¹â€‹l³Ù³ó»å¾±°ù±ð³¦³Ù​ (1800 022 222) para humanap ng serbisyo sa pagsusuri na malapit sa inyo.

Paano ginagamot ang syphilis?

Ang syphilis ay karaniwang ginagamot sa pamamagitan ng mga pag-iniksyon ng penicillin. Ang penicillin ay isang antibayotiko. Ang dami ng mga iniksyon ay mag-iiba depende sa yugto ng impeksyon. Ang mga follow-up na blood test ay kinakailangan upang matiyak na ang paggamot ay gumana.

Ang mga taong nagkaroon ng syphilis ay maaaring magkaroon muli nito. Ang mga taong nagkaroon ng syphilis ay maaaring patuloy na magpositibo sa blood test kahit na sila ay gumaling na. Ang kumbinasyon ng kasaysayan ng paggamot at mga blood test ay makakatulong na matukoy kung ang impeksiyon ay bago o dati nang ginamot na impeksiyon.

Ang mga sexual partner ay kailangang masuri at gamutin. Mahalaga ito upang maiwasan ang muling impeksyon at maiwasan ang pagkalat ng impeksyon sa iba.

Ano ang dapat kong gawin kung nagpositibo ako sa syphilis?

Kung mayroon kang syphilis, dapat kang:

• mag-book ng appointment sa iyong doktor upang maunawaan kung ano ang mga susunod na hakbang. Maaaring magrekomenda ang iyong doktor ng karagdagang pagsusuri bago ka magsimula sa paggamot.
• makipag-usap sa iyong doktor o nars tungkol sa sinumang sexual partner na sa palagay mo ay maaaring nasa panganib. Matutulungan ka ng iyong doktor o nars na makipag-ugnayan sa kanila. Magagawa ito nang hindi nagpapakilala at hindi nila kailangang malaman kung sino ka.

Karagdagang impormasyon

• Sexual Health Infolink (SHIL) ​para sa libre at kumpidensyal na tulong sa sekswal na kalusugan kabilang ang isang kumpidensyal na help line na makukuha mula Lunes hanggang Biyernes, 9am hanggang 5.30pm sa pamamagitan ng pagtawag sa 1800 451 624.
• Play Safe​para sa mga kabataan upang ma-access ang impormasyon tungkol sa ligtas na pakikipagtalik at pag-iwas, pagsusuri at paggamot sa STI.
• Let them know para sa payo at tulong sa kumpidensyal at hindi makikilalang contact tracing para sa lahat ng mga sexual partner.
• Better to Know para sa mga taong Aborihinal at Torres Strait Islander upang makakuha ng impormasyon tungkol sa mga STI at kung saan magpapasuri. Nag-aalok din ang site ng paraan para sabihin sa mga sexual partner kung mayroon kang STI nang hindi nila nalalaman kung sino ka.
• International Student Health Hub para sa mga internasyonal na estudyante upang makakuha ng impormasyon tungkol sa ligtas na pakikipagtalik, mga STI, kontrasepsyon at pagbubuntis.
• Family Planning ºÚÁϳԹÏÍø Talkline ​​para sa impormasyon at payo tungkol sa kalusugang reproductive at sekswal. Ito ay libre, kumpidensyal at available Lunes hanggang Biyernes, 8:00am-8:00pm sa 1300 658 886.